Visie op vrijwilliger? Niet in Lummen!

Vrijwilligers vormen de ruggengraat van het sociale leven in Lummen. Ze zijn actief in verenigingen, jeugdbewegingen, buurtwerkingen, … vaak onzichtbaar, maar onmisbaar.
Team 3560 gelooft sterk in hun kracht. Tijdens de gemeenteraad van maart 2025 vroeg raadslid Lien Carmans dan ook meer aandacht voor een structureel en toekomstgericht vrijwilligersbeleid.

Aanleiding was onder andere de beslissing van het schepencollege om geen medewerking te verlenen aan de vrijwilligersbeurs die Lummen.vrijwilligt in september wil organiseren. Maar de vragen reikten verder dan dat ene initiatief. Wat is vandaag eigenlijk de rol van de gemeente in het ondersteunen van vrijwilligers? En wat mogen verenigingen verwachten?

Vrijwilligersbeurs Lummen.vrijwilligt: gemiste kans

Lummen.vrijwilligt nam het initiatief om een vrijwilligersbeurs te organiseren in het najaar van 2025. Een waardevol idee, dat verenigingen en potentiële vrijwilligers dichter bij elkaar kan brengen.
Toch besliste het schepencollege om geen medewerking te verlenen aan de organisatie van dit evenement. Schepen Beckers lichtte toe dat de gemeente enkel facilitair kan ondersteunen, bijvoorbeeld met communicatie of materiaal. Maar voor Team 3560 klinkt dit als een halve toezegging. Als burgers zich engageren om een maatschappelijk relevant initiatief op poten te zetten, zou het bestuur actief moeten meewerken, niet afzijdig blijven. Zeker omdat het eerdere gemeentelijke initiatief, een infobeurs, werd stopgezet wegens gebrek aan belangstelling. De context is vandaag anders. De nood is groter. En het initiatief komt van onderuit. Dat verdient meer dan een afwijzing.

Invulling bevoegdheid ‘vrijwilligersbeleid’: waar blijft de visie?

Wat deze situatie des te pijnlijker maakt, is dat er sinds deze legislatuur een schepen is met de bevoegdheid vrijwilligersbeleid. Een duidelijke bevoegdheid, maar voorlopig zonder zichtbare invulling.

In de gemeenteraad vroegen we hoe deze bevoegdheid vandaag wordt ingevuld. Het antwoord was ontnuchterend: de invulling moet “nog geconcretiseerd worden” en zal pas vorm krijgen in het nieuwe meerjarenplan. Er is volgens het bestuur “denkwerk aan de gang” en overleg met de administratie. Op dit moment ligt de focus vooral op interne vrijwilligers, bijvoorbeeld bij gemeentelijke evenementen.

Voor externe vrijwilligers of verenigingen is er dus nog geen beleidsvisie, geen aanspreekpunt en geen actieplan. Op termijn zou er een aansluiting komen bij het Vlaamse verenigingsloket, dat informatie en ondersteuning moet centraliseren. Dat is positief, maar volgens Team 3560 mag dat geen excuus zijn om vandaag niets te doen. Een bevoegdheid ‘vrijwilligersbeleid’ betekent ook verantwoordelijkheid nemen, niet wachten op papieren plannen of externe tools.

Communicatie en ondersteuning: versnipperd en onduidelijk

Vrijwilligers of verenigingen die vandaag op zoek gaan naar informatie of hulp vanuit de gemeente, moeten vooral veel geduld hebben. Op de gemeentelijke website is weinig tot geen concrete informatie te vinden over ondersteuning, logistieke hulp of aanspreekpunten. Er is geen duidelijk overzicht, en jongeren of nieuwe vrijwilligers vinden amper ingang.

De schepen erkende dat de communicatie beter kan, maar ook hier wordt verwezen naar het toekomstig meerjarenplan. In de tussentijd moeten verenigingen het doen met wat losse informatie onder ‘sport en vrije tijd’, of zelf hun weg zoeken naar de juiste dienst. Er is geen centraal aanspreekpunt en geen eenduidige aanpak.

Voor Team 3560 is dat een gemiste kans. Een gemeente die inzet op verbondenheid en actief burgerschap moet dat ook zichtbaar en toegankelijk ondersteunen. Vrijwilligers verdienen duidelijkheid, structuur en een open deur, niet een kluwen van loketten en plannen in de maak.