REMI-tool: Lummen zegt neen tegen sociaal maatwerk

In 2023 stapte Lummen in op het project rond REMI: een digitale en wetenschappelijk onderbouwde tool die op maat van elk gezin berekent hoeveel inkomen nodig is om menswaardig te kunnen leven. Niet op basis van gemiddelden of verouderde standaardbedragen, maar vertrekkend vanuit de werkelijke leefkost van mensen: gezinssamenstelling, woonlasten, gezondheidskosten, mobiliteit…

Toch besliste het gemeentebestuur in 2025 om de samenwerking stop te zetten en de tool niet langer te gebruiken.

Tijdens de raad voor maatschappelijk welzijn stelde raadslid Ine Geerts daarover een aantal gerichte vragen. Want de keuze om REMI te schrappen gaat niet alleen over een digitale tool. Het is een fundamentele keuze voor of tegen een sociaal beleid op maat.

Waarom REMI wél werkt: een eerlijke berekening voor elk gezin

De REMI-tool stelt maatschappelijk werkers in staat om transparant, objectief en rechtvaardig te bepalen welke steun een gezin écht nodig heeft. Ze houdt rekening met kosten die voor veel gezinnen onvermijdelijk zijn zoals huren op de private markt of het bezit van een wagen in gebieden waar openbaar vervoer onvoldoende is.

Daarmee corrigeert REMI het tekort aan nuance in de standaardbenadering via het sociaal vitaal minimum (SVM): een bedrag dat gebaseerd is op typegezinnen en gemiddelde aannames.

Voor Team 3560 is dat net het probleem. Gezinnen in armoede passen zelden in het model van het ‘gemiddelde gezin’. Steun zou dus niet vertrokken mogen worden vanuit gemiddelden, maar vanuit de concrete noden van mensen.

De argumentatie van het bestuur: een gemiste kans

Volgens schepen Soors is de praktijkervaring met REMI in Lummen niet positief. Ze haalt drie punten aan:

REMI zou te veel variatie in toepassing geven tussen OCMW’s
het systeem zou zorgen voor extra administratieve belasting
en uiteindelijk zou er toch nog een subjectieve beoordeling nodig zijn, waardoor de meerwaarde van REMI beperkt blijft

Ze verwijst hierbij naar een evaluatie door de KU Leuven (in opdracht van de POD Maatschappelijke Integratie), die deze bezorgdheden deels zou bevestigen. Op basis daarvan kiest het bestuur ervoor om terug te grijpen naar het sociaal vitaal minimum, ondanks de gekende beperkingen van dat systeem.

Wat de studie over REMI écht zegt: het probleem ligt niet bij de tool

Wie de studie leest, komt tot een andere conclusie dan de schepen.

De studie bevestigt dat 80% van de Vlaamse OCMW’s de REMI-tool gebruikt omdat ze leidt tot eerlijkere en onderbouwde hulpverlening.
De variatie in toepassing is geen fout van REMI, maar een gevolg van beleidskeuzes in de betrokken gemeenten. Uniformiteit vraagt politieke wil, niet een andere tool.
De administratieve last kan worden beperkt, op voorwaarde dat het bestuur daar werk van maakt. Andere steden en gemeenten tonen dat dit perfect mogelijk is.
Dat ook REMI enige interpretatie vraagt, is logisch. Maar het verschil is dat REMI uitgaat van realistische parameters, waar het sociaal vitaal minimum gebaseerd is op vereenvoudigde, verouderde modellen.

Met andere woorden: de studie bevestigt vooral de sterkte van REMI, niet haar zwakte.

Gelijke behandeling vraagt maatwerk, niet gemiddelden

REMI is niet perfect, geen enkel systeem is dat. Maar het biedt wel een wetenschappelijk onderbouwde basis voor eerlijke hulpverlening. Het dwingt tot het expliciet maken van keuzes, en het verhoogt de transparantie voor zowel cliënten als maatschappelijk werkers.

Team 3560 vroeg daarom in de raad om het gebruik van REMI opnieuw structureel te installeren bij alle financiële steunaanvragen. Want gelijke behandeling begint bij een gelijke analyse, aangepast aan de realiteit van elk gezin.

Lummen kan beter

Voor Team 3560 is het duidelijk: door REMI los te laten, kiest het bestuur bewust niet voor het meest rechtvaardige instrument dat vandaag beschikbaar is. Een instrument dat wél toelaat om hulpverlening correct, transparant en op maat te organiseren.

We vroegen aandacht voor gezinnen die het moeilijk hebben door hoge huurprijzen, dure boodschappen en andere maandelijkse kosten. De meerderheid stemde het weg.

Een gemiste kans. Voor de mensen die het het hardst nodig hebben. En voor een gemeente die zegt sociaal beleid hoog in het vaandel te dragen.